Bu makaleyi yazdığım sıralarda tüm dünya koronavirüs (coronavirus) covid-19 salgınıyla boğuşmakta.Tedavi olanların %90‘ı sigara içmeyen kişiler ve maalesef Çin’de koronavirüs yüzünden ölenlerin %80‘i sigara içen, Amerika’da hayatını kaybedenlerin %85‘i ise yine sigara içen kişiler. Koronavirüs’ün verdiği hasarda ise, sigara içenlerin, içmeyenlere oranı 15 kat daha fazla.Durum böyle olunca bir çok kişi sigara bırakma konusunda harekete geçmeye karar veriyor ve aklına bir çok soru takılıyor. Bu sorularla her gün karşılaşıyorum. Her sigarayı bırakmak isteyip ancak bunu bir türlü başaramayan hastalarımın bana yönelttiği sorular. Madem en sık bu sorularla karşılaşıyorum bende bu sorulara toptan cevap vereyim herkes bilgilensin istedim.
#1. Sigara bağımlılığı tedavisi için hangi bölüme başvurmak gerek?
Sigara bağımlılığı tedavisi için özel muayenehanelerde, bazı kamu ve özel hastanelerde ve bazı toplum sağlığı merkezlerinde terapiler yapılmaktadır. Bunun için internette tarama yaptığınız zaman size en yakın merkezi bulmanız mümkün. Ayrıca Alo 171’den de kamu da bulunan merkezlere ulaşabilirsiniz.
#2. Sigara bırakma yöntemleri nelerdir?
Sigara bağımlılığından kendi kendinize kurtulabildiğiniz gibi, ilaçla, akupunkturla, biorezonansla, hipnozla ve telkin terapileri ile bağımlılıktan kurtulabilirsiniz. Yapılan araştırmalarda kendi kendine sigarayı bırakanların oranı % 3 iken destek terapileri ile bu oran % 50‘lerin üzerine çıkmaktadır. Bunun sebebi tedaviye uyum sağlama sürecinizdir. Gerçekten bağımlılıktan kurtulmak isteyen kişiler destek almaya ihtiyaç duymaktadır. Bu da terapinin başarısını artırmaktadır.
#3. Sigara bırakma kaç gün sürer?
Bu sorunun cevabı kişiye, yapılan terapiye, kişinin bağımlılık ihtiyacının nedenine bağlıdır. Bize başvuran bağımlılarda sigaraya neden ihtiyaç duyduğunu tespit ettikten sonra, eğer gerek duyarsak önce duygu durum dengelemesi yaparız akabinde sigara bağımlılık seanslarına geçeriz. Hedefimiz nedir diye sorulsaydı? Bir gün diye cevaplayabilirdim. Kendi kendine bırakmaya çalışan bağımlıları izlediğimde bir hedef günü konduğunu ama o hedef gününe bir türlü ulaşmadıklarını görüyorum. Hep bir sebep bir bahane o günü erteletiyor. Bir başka izlemimde sigarayı birden değil azaltarak kesmeye çalışanlarda. Maalesef bu şekilde bırakmada süreç uzatmakta, kişi aslında kendini uzunca müddet zorlamakta bu sebeple psikolojisi bozulmakta hatta kendi ve çevresine gerginlik yaratmakta. Bu nedenlerle kendi kendine bırakmanın daha zor olduğunu görüyoruz. Ancak destek alanlarla bu süreç çok hızla aşılıyor. İlaç terapilerinde kişinin bağımlılık süresine, günde içtiği sigara sayısına göre süre uzayabiliyor. Ancak hedef tek seansta çözmek olmalı.
#4. Sigara bırakmada kaç gün önemlidir?
Bizim yaptığımız terapilerde 48 saat önemlidir. Sigara kesme seansı uygulandıktan 48 saat sonrasına kadar sigara içilen alanlardan, sigara içen kişilerin yanından uzak durmanızı istiyoruz. Ayrıca kahve ve çay, sigara içme duygusunu tetiklediği için ideal olarak 48 saat kahve ve çay da tüketmemenizi de isteriz. 48 saat sigara bırakmadaki en önemli günlerdir.
#5. Sigarayı nasıl bırakmalıyım?
Sigara bırakma kişinin kendine özgüveni, iradesi ve kararına bağlıdır. Azaltarak, gün atlayarak, sigaranın sertliğini azaltarak sigara bağımlılığından kurtulmak maalesef çok zordur. Sigara bir anda net bir karar ve destekle bırakılmalıdır.
#6. Sigara bırakma nasıl olur?
Az önce de bahsettim sigara bağımlılığından aniden kurtulabilirsiniz. Sigarayı az içenler çok sigara içenlere göre daha kolay kurtulurlar. Kadınlar, iştah artışı ve kilo alma korkusundan erkeklere göre daha zor bırakırlar. Yani, sigarayı çok içenler ve kadınlar doktor danışmanlığına daha çok ihtiyaç hissedebilirler.
#7. Neden sigarayı bırakmalıyım?
Nefesin kötü kokmasına, dişlerde ve parmaklarda sarımtırak-kahverengi lekeler oluşmasına, erkeklerde iktidarsızlığa yol açan, öksürüğe, nefes darlığına neden olan, cildin sarartan, erken kırıştıran, kansere sebep olan ve sizi yavaş yavaş öldüren bu katili neden bırakmamalısınız.
#8. Sigarayı bırakmak neden zor?
Sigaranın içinde bulunan ve bağımlılığı sağlayan asıl madde Nikotin’dir. Nikotin hem psikolojik hem de fizyolojik bağımlılık yapan güçlü bir psikolojik uyarıcıdır. Bağımlılık açısından alkolden, eroin ve kokainden farkı yoktur. Sigarayı ilk kez deneyen her üç kişiden biri tek sigara ile bağımlı hale gelir. Sigara içilirken nikotin kısa sürede yanaktan emilir ve hızla beyne ulaşır ve eroin, kokain gibi maddelerin etkilediği merkezi uyararak bazı hormon ve maddelerin salınmasına neden olur. Bu da kişilerde zevk alma, gevşeme, sakinleşme gibi etkiler yapar. Nikotin kanda azalmaya başladığında sinirlenme, huzursuzluk, uykusuzluk, kabızlık, konsantrasyon güçlüğü gibi belirtiler ortaya çıkabilmekte. Bu belirtiler herhangi bir destek yapılmazsa 3 hafta sürebilir. Bağımlılar en çok bu dönemde zorlanırlar ve sigaraya yeniden başlarlar.
#9. Sigara bırakınca kilo neden alınır?
Nikotinin metabolik hızı artırıcı etkisi vardır. Yani harcanan kalori miktarını artırır. Ayrıca nikotin, serotonin, dopamin ve norepinefrin seviyelerini artırarak iştahı baskılar. Gerek kandan nikotinin azalması gerekse Sigara bırakımı sonrası tat alma duyularında iyileşme olmasından iştahın açılması çok olağandır Bunlar dışında el alışkanlığı dediğimiz psikolojik davranış vardır. Sigara içme davranışının yerine yeni bir şeyler koymak isterler sürekli atıştırma ihtiyacı hissederler. Bu süreci doğru yönetip, doğru desteklerle kilo alımı önlenir.
#10. Sigara bırakma sakızı işe yarar mı?
Sigara bağımlılığı tedavisinde nikotin eksikliğinin yaşattığı semptomları önlemek amacıyla nikotin sakızları kullanılabilir. Ancak nikotin etkileri devam edeceği için sakıza sürekli ihtiyaç hissedilebilir. Nikotin sakızının uzun süre kullanılmamasını önerilir. Çünkü nikotin sakızı baş ağrısı, öksürük, hıçkırık, mide bulantısı, ağız ve boğazda tahriş, mide yanması, geğirme, nabız artışı ve damar daralması gibi yan etkilere neden olabilir.
Bursa‘da ki kliniğimizde sigara bağımlılığını için biorezonans, akupunktur terapilerini kullanıyoruz. İştah artışı ve nikotin çekilme semptomlarını önlemek için fitoterapik ve aromaterapik karışımlardan yararlanarak hızlı ve kesin çözüm sağlıyoruz.
Uzm. Dr. Fulden Küçük